Blijdorp vangt 79 bedreigde vogeleieren op
Het was even schrikken voor de vogelverzorgers van Diergaarde Blijdorp toen zij 16 juni jongstleden werden gebeld door de NVWA. Bij een bagagecontrole op Schiphol had de douane in een handbagage maar liefst 79 eieren gevonden. Waarvan 51 van de bedreigde papegaaiduiker. Drie betrokkenen werden in de boeien geslagen en de eieren kwamen met loeiende sirenes richting Blijdorp in de hoop de dieren te kunnen redden. Op 16 september werden de daders veroordeeld tot een geldboete van 7500 euro per persoon.
Bij een routinecontrole op luchthaven Schiphol moesten zelfs de meest doorgewinterde douaniers even met de ogen knipperen, toen de handbagage van een passagier een vreemd röntgenbeeld opleverde. In een rolkoffer zag men talloze eivormige contouren. Bij een nadere inspectie bleken er onder meer 51 papegaaiduiker- en 28 eendeneieren in te zitten. Net als de passagier waren de eieren afkomstig uit IJsland. In een koffer in het ruim zat een broedmachine waarmee de eieren tot vlak voor vertrek op temperatuur waren gehouden.
Strafrechtelijk onderzoek naar zulke vondsten wordt gedaan door Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Inspecteurs van de NVWA namen de eieren en de broedmachine in beslag. Nadat de smokkelaars in de kraag waren gevat, was het zaak om snel te handelen. Iedere minuut dat de eieren buiten een nest of een broedmachine doorbrachten, verkleinde de kansen van de kuikens. Als enige Nederlandse dierentuin met papegaaiduikers in de collectie was Diergaarde Blijdorp voor de NVWA een logische keuze. Ook omdat de dierentuin een groot aantal broedmachines herbergt waarin bijvoorbeeld giereneieren worden uitgebroed.
Met jarenlange ervaring in het houden van papegaaiduikers en het uitbroeden van zeldzame vogelsoorten, bleek Blijdorp de uitgelezen bestemming voor de eieren. Omdat de overlevingskans van de kuikens ongewis was, werd ervoor gekozen om weinig ruchtbaarheid aan het uitbroedproces te geven. Ook wilde de douane de locatie van de eieren het liefst stilhouden. De illegale handel in bijvoorbeeld papegaaiduikers is even lucratief als verboden. Waarbij een volwassen dier enkele duizenden euro’s oplevert. In het geheim werden daarom alle in Blijdorp aanwezige broedmachines klaargemaakt voor de stortvloed van eieren. En dat ze nodig waren, bleek toen het legsel binnen werd gebracht. Maar liefst 5 machines draaiden direct overuren. Al na één week, pikte het eerste kuiken de eierschaal aan.
De geboorte van het eerste, tweede, derde kuiken was een feest voor iedereen die bij de reddingsoperatie van de vondelingen betrokken was. Ondanks de stress van de roof, de reis en de inbeslagname, bleken veel eieren nog levensvatbaar. Vanaf het moment dat de eerste puffins het levenslicht zagen, volgden er in rap tempo meer.
Dagelijks kwamen er kuikens bij die door de verzorgers van Blijdorp werden getrakteerd op verse vis. Waar normaliter de ouders zorg voor zouden dragen.
Na zo’n drie dagen uit het ei verhuisden de kuikens naar een ‘flat’ achter de schermen van het Oceanium. In grote stellingkasten was het een gezellige kakofonie van door elkaar kwetterende donsbolletjes. Een kolonie die met de dag groeide. Tot er uiteindelijk 42 papegaaiduikers zaten te schreeuwen om aandacht en vis. Na wekenlang overuren draaien, bleken slechts 5 eieren de reis niet overleefd te hebben.
Alle in Diergaarde Blijdorp opgevangen papegaaiduikers zijn stuk voor stuk geringd, gevaccineerd en uiteindelijk voorzien van een chip. Eenmaal groot genoeg en ontdaan van het dons, konden de dieren langzaamaan naar buiten. Resulterend in een gezellig drukke Bass Rock. Totdat de dieren groot genoeg zijn om te verhuizen, is de rots in Diergaarde Blijdorp hun thuis.
De reddingsoperatie van de Douane, de NVWA en Diergaarde Blijdorp mag dan succesvol zijn, het is natuurlijk niet te bevatten dat mensen eieren roven van een soort die het heel zwaar heeft. Niet in de laatste plaats omdat de papegaaiduiker slechts één ei per jaar legt. Met het uitbroeden van de eieren zijn heel veel dieren gered. Maar tegelijk zijn 158 dieren in het wild beroofd van hun natuurlijke roep om jongen groot te brengen. De gesmokkelde dieren zijn jammer genoeg niet meer in het wild te zien. Omdat de vogels door mensen zijn gevoerd, zullen ze zich slecht redden in de natuur.
Geluk bij een ongeluk is dat deze vogels onderdeel worden van een internationaal fokprogramma, waarmee dierentuinen wereldwijd bouwen aan een reservepopulatie van de sterk bedreigde vogelsoort. Met de komst van 42 papegaaiduikers in het populatiemanagement programma, groeit het aantal naar 119. Deze ‘verse’ genen, vormen een waardevolle bijdrage. Het enige positieve wat uit deze strooptocht gehaald kan worden.
Met eerder vermelde ijs – en kuifeenden liep het jammer genoeg minder goed af. De eieren van deze soort bleken teveel geleden te hebben onder de smokkel. Hierdoor hebben slechts 5 dieren het overleefd. Deze vogels blijven voorlopig in Blijdorp, waarna ze net als de papegaaiduikers worden verspreid over dierentuinen in Europa.
Aan deze reddingsoperatie heeft een groot aantal partijen meegewerkt. Of beter gezegd samengewerkt. Waarbij alles in werking is gesteld om de dieren een kans te bieden. Zo is Diergaarde Blijdorp eigenlijk geen opslaghouder voor deze vogelsoort. Door snel te schakelen met de overheidsdiensten mochten de eieren toch naar Rotterdam. Toen de eerste dieren eenmaal uit het ei waren gekropen, is de knoop doorgehakt en werden de dieren overgedragen door de staat. En doordat de verantwoordelijkheid bij de dierentuin kwam te liggen, kunnen de papegaaiduikers Europa in. Om de populatie voor uitsterven te helpen behoeden.
