Eerste jonge olifanten in Nederlandse dierentuinen gevaccineerd tegen dodelijk herpesvirus EEHV
Afgelopen maandag zijn in Diergaarde Blijdorp voor het eerst twee jonge olifanten gevaccineerd met een mogelijk vaccin tegen het dodelijke elephant endotheliotropic herpesvirus (EEHV). Vorig jaar waren al zes volwassen olifanten gevaccineerd om de veiligheid van het middel te testen. Toen deze dieren geen bijwerkingen ondervonden, was het de beurt aan de kleintjes Maxi (okt 2022) en Radjik (juni 2021).
Dat nu de jonge dieren aan de beurt zijn, is letterlijk en figuurlijk van levensbelang. Het herpesvirus (EEHV) zorgt wereldwijd al jarenlang voor hoge sterftecijfers onder jonge olifanten, zowel in dierentuinen als in het wild. In vrijwel alle gevallen gaat het om olifanten tussen één en tien jaar oud. Onderzoekers van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht (dr. Tabitha Hoornweg, dr. Xander de Haan, prof. dr. Victor Rutten) en de oud-dierenarts van Diergaarde Blijdorp (drs. Willem Schaftenaar) onderzoeken of vaccinatie een effectieve manier is om olifanten te beschermen tegen EEHV. Het vaccin is ontwikkeld door de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht.
Aan Diergaarde Blijdorp de eer om de jonge olifanten die amper tot geen antistoffen tegen het olifantenherpesvirus hebben - en dus risico lopen om ernstig ziek te worden bij een infectie - als eerste te vaccineren. In navolging van de Rotterdamse dierentuin zullen ook in andere Nederlandse dierentuinen jonge dieren worden gevaccineerd. Waaronder WILDLANDS Adventure Zoo in Emmen. Vervolgens wordt ook in andere landen met vaccinatie begonnen.
Na de vaccinatie zullen deze dieren langere tijd gevolgd worden om te kijken of ze genoeg antistoffen maken tegen het virus én of deze antistoffen uiteindelijk ook beschermen tegen ziekte. Mocht dat zo zijn, dan zullen er in de toekomst geen olifanten meer hoeven te overlijden aan het olifantenherpesvirus.
Hoofdonderzoeker en viroloog Tabitha Hoornweg is blij dat het onderzoek de volgende fase ingaat: “We hebben veel vertrouwen in het vaccin, maar toch moesten we eerst geduldig afwachten hoe de olifanten erop zouden reageren. We zagen geen ernstige bijwerkingen optreden, wat een heel mooi resultaat is! Ik ben blij dat we nu deze volgende stap kunnen zetten en dat zoveel dierentuinen in binnen- als buitenland mee willen werken aan dit onderzoek. Dat geeft aan hoe zeer er wordt uitgekeken naar een veilig vaccin tegen EEHV.”
De Aziatische olifant is één van de tien impactsoorten van Diergaarde Blijdorp. De dierentuin is Europees stamboekhouder van de soort en heeft zichzelf als doel gesteld om deze voor uitsterven te behoeden. Een effectief vaccin tegen herpes zorgt voor een gezonde populatie olifanten in Europese dierentuinen. Daarnaast werkt Blijdorp aan een tool om de genetica van wilde populaties in beeld te brengen. Met de tool kan men corridors in kaart brengen. Corridors verbinden verschillende natuurgebieden en kuddes olifanten met elkaar. Dit is belangrijk voor de genetische diversiteit en de uitscheiding van het herpesvirus in het wild, waardoor ook deze populaties hun immuniteit behouden.
Geïnteresseerden in meer informatie over de ontwikkeling van het vaccin tegen het dodelijke olifantenherpesvirus kunnen op 30 maart een lezing van dr. Tabitha Hoornweg bijwonen.