Europese steur
Stel je voor: je vaart in een bootje over de Maas. Plotseling verschijnt onder het wateroppervlak een grote schim. Het blijkt een Europese steur te zijn, een vis van wel drie meter lang, die de rivier op zwemt om eitjes te leggen. Vroeger was dit heel normaal, maar in 1952 werd de laatste Europese steur opgevist in Nederland. Diergaarde Blijdorp werkt nu samen met andere natuurorganisaties om de steur weer terug te brengen in de Nederlandse rivieren.
Onbekend, mogelijk tot 100 jaar
Maximaal 3,5 meter
± 300 kilogram
De Europese steur is te herkennen aan zijn spitse snuit met voeldraden aan de onderkant. Deze draden gebruikt hij om in de zee- en rivierbodem te zoeken naar prooien. Het lichaam is langgerekt en grijsbruin van kleur. Op de rug en de flanken heeft hij ruitvormige schubben met een glazuurachtige laag eroverheen.
...steuren al in het tijdperk van de dinosaurussen bestonden? Ze zijn sindsdien nauwelijk van uiterlijk veranderd.
De Europese steur kwam vroeger voor in een groot deel van Europa, van Denemarken en het Verenigd Koninkrijk tot in de Oekraïne, Turkije en Georgië. Daar leefden ze in de rivieren en in zeeën bij de kust, maar tegenwoordig is de steur bijna overal uitgestorven. Alleen in de Golf van Biskaje bij Frankrijk komen nog wilde Europese steuren voor. Tegenwoordig worden ook in Duitsland en Nederland weer steuren uitgezet.
De eitjes van de steur, beter bekend als kaviaar, zijn een dure delicatesse. In de voortplantingsorganen van een vrouwtje zitten soms wel miljoenen van deze eitjes. Om kaviaar te winnen, wordt de steur opengesneden en worden de voortplantingsorganen eruit gehaald: iets wat de steur niet overleeft. Hierdoor zijn niet alleen de Europese steur, maar ook alle andere soorten steuren massaal bejaagd. Van de 23 soorten steuren zijn er 16 ernstig bedreigd, wat de groep één van de meest bedreigde diergroepen ter wereld maakt.
Volwassen Europese steuren brengen de meeste tijd door in zee. Maar als ze zich voort willen planten, zwemmen ze een rivier op. Daar zetten de vrouwtjes hun eitjes af en bevruchten de mannetjes ze. Maar tegenwoordig is het voor steuren vaak onmogelijk om een rivier op te zwemmen vanwege de dammen en gemalen die hun doorgang blokkeren. Door deze dammen op een kier te zetten krijgen de steuren wel de kans om door te zwemmen en zich voort te planten.
Samen met organisaties zoals ARK Rewilding, WWF en Sportvisserij Nederland zet Diergaarde Blijdorp zich in om de Europese steur weer terug te krijgen in de Nederlandse natuur. In juni 2023 zijn bijvoorbeeld 79 jonge steuren uitgezet in de Biesbosch, en in 2024 nog eens zo'n 250 bij de Duitse grens. Of deze herintroducties succesvol zijn, moet nog blijken: het duurt namelijk ongeveer twaalf jaar voordat de steuren groot genoeg zijn om zelf eieren te leggen. Hopelijk zien we dus na twaalf jaar volwassen steuren zwemmen die op eigen kracht zijn teruggekomen in onze rivieren.
Foto: Ernst Schrijver | Ark Rewilding Nederland
In Diergaarde Blijdorp zijn een aantal jongvolwassen steuren te zien. Deze zijn afkomstig uit een kweekcentrum in Frankrijk. Hier worden steuren gekweekt om uiteindelijk in het wild vrij te laten, of om later weer voor de kweek in te zetten. Het aquarium is niet groot genoeg voor volwassen steuren, die meer dan twee meter lang worden – als ze te groot worden, worden ze overgeplaatst naar een kweekcentrum in Duitsland om daar bij te dragen aan de terugkeer van de steur.
