Doktersvissen
Doktersvissen zijn een diverse groep die wereldwijd kleur geven aan koraalriffen. Toch weten we nog betrekkelijk weinig over de voortplanting van deze familie. Daardoor is het lastig om deze dieren in aquaria te kweken. De onderzoekers van RoffaReefs, een startup uit Diergaarde Blijdorp, doen daarom onderzoek naar de ontwikkeling van jonge doktersvissen en andere rifvissen. Zo hopen ze zowel in aquaria als in het wild een belangrijke bijdrage aan de populatie doktersvissen te leveren.
Tot 30 jaar, afhankelijk van de soort
7 – 50 centimeter
15 – 100 centimeter
100 – 2500 gram
De familie van de doktersvissen heeft een grote variatie aan kleuren en vormen. Maar ze hebben allemaal een paar benige uitsteeksels aan de zijkanten van de staart, net voor de staartvin. Deze uitsteeksels hebben de vorm van een scalpel; vandaar de naam ‘doktersvis’. Sommige soorten hebben ook een opvallende bult of ‘hoorn’ op het voorhoofd. De functie hiervan is nog niet helemaal duidelijk.
...de Picasso-doktersvis een hoofdrol speelt in de beroemde animatiefilm Finding Dory?
Doktersvissen komen voor in alle tropische kustwateren ter wereld, van de Caraïben tot aan de Afrikaanse kust en het Great Barrier Reef bij Australië. Daar leven ze voornamelijk tussen de koraalriffen, waar ze met hun felle kleuren niet teveel opvallen. Veel soorten planten zich voort in mangrovebossen of zeegrasvelden.
Doktersvissen zijn echte grazers. Bij de meeste soorten zijn de tanden spatelvormig met een scherpe, gekartelde rand. Hiermee schrapen ze de algen van het koraalrif af. Zo voorkomen ze dat de algen het rif overwoekeren. Dat is belangrijk, want tropische koralen hebben zonlicht nodig om te overleven. Algeneters zoals doktersvissen zijn dus eigenlijk de ‘hoveniers’ van het koraalrif: ze verzorgen het rif en zorgen dat de koralen goed blijven groeien.
Vissen in aquaria krijgen vaak visvoer met vismeel erin. Vismeel bestaat uit delen van vissen die niet gebruikt worden voor menselijke consumptie. Voor algeneters, zoals doktersvissen, komt dit niet overeen met hun natuurlijke dieet. Daarnaast zweven algen niet rond in het water, zoals het meeste visvoer, maar groeien ze op koraalriffen. Om de vissen in aquaria een meer natuurlijke voedselbron aan te bieden, ontwikkelde RoffaReefs een voerruif met veganistisch visvoer. Nu kunnen de doktersvissen echt grazen in de 3D-geprinte voerruiven!
Om beter te begrijpen hoe doktersvissen zich voortplanten, ontwikkelen de onderzoekers van RoffaReefs een kweeksysteem voor vissen. In dit drijvende systeem komen viseitjes veilig uit en groeien larven op, zo kunnen onderzoekers de groei van de vissen bestuderen. Dit systeem testen ze in de koraalriffen rondom Bonaire. Daarbij proberen ze te achterhalen wanneer de vissen zich voortplanten en hoe de eieren zich ontwikkelen tot jonge vissen. Zo hopen ze de wilde populatie van rifvissen, zoals de doktersvissen, in gezonde staat te houden. Daarmee houden ze indirect ook het koraalrif gezond!
In Blijdorp zijn verschillende soorten doktersvissen te zien: de Picasso-doktersvis, de geelstaart-zeilvindoktersvis, de Cortez-doktersvis en de eenhoornvis. In hun aquaria is hun natuurlijke leefgebied nagebootst, zowel als koraalrif als mangrovebos. Tegenwoordig voeren de verzorgers de doktersvissen met algen, die ze op 3D-geprinte voerruiven aanbieden.
