Gewone jaarvogel
In de dichte regenwouden van Zuidoost-Azië vliegen kleurrijke neushoornvogels tussen de hoge bomen door. Eén van deze soorten is de gewone jaarvogel, die zijn naam dankt aan de geribbelde hoorn op zijn snavel. Wetenschappers dachten vroeger namelijk dat je aan het aantal ribbels op de hoorn kunt zien hoe oud de jaarvogel is. Diergaarde Blijdorp helpt om deze bijzondere vogel in het wild te beschermen.
40 jaar
Lengte: 75 – 85 centimeter
♀ 1,4 – 2,7 kg
♂ 1,6 – 3,6 kg
Gewone jaarvogels zijn vrij grote vogels met zwarte vleugels en een witte staart. De mannetjes zijn te herkennen aan hun lichtgele kop en felgele keelzak. Jonge vrouwtjes hebben ook een gele keelzak, maar na ongeveer 2 jaar kleurt deze blauw. Net als andere soorten neushoornvogels heeft de gewone jaarvogel een ‘hoorn’ bovenop zijn lange, kromme snavel. Bij de gewone jaarvogel is de hoorn vrij plat en ribbelig.
Gewone jaarvogels komen van nature voor in Zuidoost Azië, van India en Bhutan tot aan Vietnam en Indonesië. Daar leven ze in de hoge bomen van dichtbegroeide tropische regenwouden. Tijdens het broedseizoen begeven ze zich vooral in laaggelegen gebieden. De rest van het jaar komen ze vooral voor in bergachtige regenwouden, tot zo’n 2,5 kilometer hoogte.
Gewone jaarvogels zijn echte vruchteneters. Ze eten vruchten van meer dan 30 verschillende soorten planten. Daarmee zijn ze erg belangrijk voor de planten in het regenwoud, ze verspreiden namelijk de zaden van die planten. Deze kunnen ze niet verteren en poepen ze daarom in zijn geheel uit. Tussen het eten en het poepen vliegen jaarvogels soms wel 10 kilometer verder. Zo komen de zaden op nieuwe plekken terecht en blijft het regenwoud divers.
Gewone jaarvogels nestelen in holtes van oude, hoge bomen, zo’n 18 tot 28 meter boven de grond. Als een paartje een nestplaats heeft gevonden, gaat het vrouwtje in de holte zitten en metselt het paartje haar samen in. Hiervoor gebruiken ze modder, mest en schillen van fruit. Zo is het nest beschermd tegen roofdieren. Zolang het vrouwtje ingesloten zit, zorgt het mannetje voor eten. Hij voedt haar en het jong via een gleuf in het nest, waar alleen haar snavel doorheen past. Pas als het jong groot genoeg is om uit te vliegen verlaat de moeder het nest.
Neushoornvogels, zoals de gewone jaarvogel, zijn erg afhankelijk van natuurlijke regenwouden. Ze blijven meestal bij steden en gekapte wouden uit de buurt. Dat maakt ze kwetsbaar, omdat de regenwouden in Zuidoost-Azië steeds kleiner worden. Hierdoor vinden ze minder snel een geschikte partner en komen ze vaker in contact met verwante dieren, waardoor het risico op inteelt stijgt. Door het aanleggen van groene 'corridors' worden deze stukken regenwoud weer verbonden en kunnen de bosbewoners elkaar weer tegenkomen. Hoewel die corridors vaak worden aangelegd voor andere bedreigde diersoorten, zoals tijgers en olifanten, helpen we hiermee ook om zeldzame neushoornvogels te beschermen.
De gewone jaarvogels in Blijdorp hebben een hoog verblijf met daarin veel takken om op te zitten. Bovenin hun verblijf hangt een ton waarin het vrouwtje kan nestelen. De verzorgers leggen hiervoor speciaal leem neer in het verblijf. Zo kan het paartje het vrouwtje inmetselen als ze gaat broeden. De jaarvogels worden gevoed met groente en fruit. In het broedseizoen krijgen ze ook larven van kevers, zodat ze genoeg eiwitten binnenkrijgen om eieren te leggen.
