Kroeskoppelikaan
Op dit moment woont in Diergaarde Blijdorp de grootste groep kroeskoppelikanen van Nederland, maar dat kan veranderen. Deze grote moerasvogel kwam vroeger namelijk ook in het wild in Nederland voor. Daarom helpt Blijdorp bij wetenschappelijk onderzoek om te kijken of het mogelijk is om de kroeskoppelikaan terug te krijgen in de Nederlandse natuur.
Maximaal 50 jaar
1,6 – 1,8 meter
13 kilogram
De kroeskoppelikaan is een van de grootste en zwaarste vogels die kan vliegen. Hij is herkenbaar aan zijn lange snavel met keelzak, die hij gebruikt om vis in te vangen. De keelzak is doorgaans geel, maar wordt fel oranje in het paarseizoen om een partner mee te imponeren. Aan zijn weelderige verendos op zijn kop dankt de kroeskoppelikaan zijn naam.
...kroeskoppelikanen een spanwijdte van wel 3,45 meter kunnen bereiken?
De kroeskoppelikaan is een echte watervogel, die vooral in moeras- en kustgebieden leeft. Tegenwoordig komt hij voor in Zuidoost- Europa, de Nijldelta in Egypte en Azië. De kroeskoppelikanen in Azië zijn trekvogels. Ze broeden in Kazachstan, Mongolië en het zuiden van Rusland en overwinteren in Iran, Irak, India en China. De Europese populatie trekt meer lokaal rond.
Kroeskoppelikanen jagen graag samen met aalscholvers. Als aalscholvers duiken, jagen ze vaak de vissen op. De vissen die naar boven zwemmen vallen ten prooi aan pelikanen, die ze met hun grote snavel vlak onder het wateroppervlak vandaan vissen. Zo maakt de pelikaan handig gebruik van de prooien die aan aalscholvers ontsnappen. Maar aalscholvers en pelikanen willen ook nog wel eens een vis van de ander stelen; soms zelfs uit de snavel!
Tot in de middeleeuwen was de kroeskoppelikaan wijdverspreid over Europa. De Nederlandse moerassen waren de ideale plek voor pelikanen om te vissen en te broeden. Maar toen in de 15e eeuw de jacht op de pelikaan toenam en de veenmoerassen steeds meer werden drooggelegd, verdween de kroeskoppelikaan uit Nederland.
Samen met een groot aantal natuurbeschermingsorganisaties onderzocht Blijdorp of de kroeskoppelikaan binnenkort weer terug kan keren naar Nederland en Vlaanderen. Uit het onderzoek bleek dat een aantal gebieden, zoals het IJsselmeer en de Biesbosch, tegenwoordig genoeg vis en nestlocaties bieden voor de pelikaan. Omdat de kroeskoppelikaan waarschijnlijk niet uit zichzelf hierheen vliegt, wordt gekeken of de pelikaan hier in het wild kan worden uitgezet. Daarvoor moet nauwkeurig onderzocht worden wat er komt kijken bij zo’n herintroductie van zo’n grote watervogel en wat voor impact dat heeft op de Nederlandse natuur.
De kroeskoppelikanen in Blijdorp hebben een grote vijver, waar ze de ruimte hebben om rond te zwemmen. Ook liggen er een aantal eilanden in het verblijf waar ze uit kunnen rusten. Deze eilanden lijken op de platforms die de pelikanen in het wild gebruiken als nestplaatsen. Vaste gasten zijn de aalscholvers, die graag in de buurt van het natuurlijke leefgebied van de kroeskoppelikaan blijven.
